Derleyen : Kıvanç KAÇAKGİL . .Belirtileri ve Tedavisi
Narsisistik Kişilik Bozukluğu Nedir?
Narsisistik kişilik bozukluğu, ben merkezcilik, empati eksikliği ve abartılı bir kendini önemseme durumları ile tanımlanan yaygın bir rahatsızlıktır. Diğer kişilik bozuklukları gibi, bu rahatsızlık da sosyal yaşam, aile ve iş hayatları da dahil hayatın bir çok alanını olumsuz yönde etkileyen daimi ve baskın davranış biçimleri oluşturur.
Narsisistik kişilik bozukluğunun, borderline, histrionik, antisosyal kişilik bozuklukları gibi rahatsızlıklardan daha nadir görüldüğü düşünülmektedir. Narsisistik kişilik bozukluğunun kadınlardan çok erkeklerde görüldüğü istatistiklerle belirlenmiştir.
Narsisistik Kişilik Bozukluğunun Belirtileri
Narsizm genellikle diğer kişilerden çok kendisi ile ilgilenen kişiler için kullanılan bir tanımdır. Ancak, narsist kişilik özellikleri olan insanlar ile narsist kişilik bozukluğu olan kişileri birbirinden ayırmak gerekir. Narsisistik kişiler genellikle kendini beğenmiş, kendine güvenen, ben merkezli kişiler olarak görünür; ancak bu kişilerde, Narsisistik kişilik bozukluğu olan kişilerde görülen kendi yeteneklerini aşırı ve abartılı bir şekilde görme durumu gözlenmez.
Tanı ölçüleri başvuru kitabı DSM-VI’e göre rahatsızlığın belirtileri şunlardır:
* Abartılı bir kişisel başarı ve yetenek anlayışı
* Daimi ilgi, doğrulanma ve methedilme isteği
* Başarı ve güce ulaşma hakkında ısrarlı hayaller
* Kişisel edinim için diğer insanları kullanma
* Sıfatlandırılma ve özel muamele görme isteği
* Başkalarına karşı empati eksikliği
Resmi bir teşhis, yetkili bir akıl sağlığı profesyoneli tarafından, kişinin tanımlanan 9 belirtiden 5 tanesini taşıması halinde koyabilir. Tanının koyulabilmesi için ayrıca diğer kişilik bozukluklarının mevcudiyeti de göz önüne alınmalıdır.
Narsisistik kişilik bozukluğu olan kişiler genellikle kibirli, kendini beğenmiş, ben merkezli ve mağrur olarak tanımlanır. Kendilerini diğer insanlardan üstün gördüklerinden, başarılı bir hayat tarzını yansıtan unsurlara sahip oldukları konusunda ısrar ederler. Kendilerini bu kadar abartılı bir şekilde görmelerine rağmen, öz değerliliklerini korumak için daimi övgü ve ilgiye muhtaçtırlar. Bu yüzden bu kişiler eleştiriye karşı hassastır ve genellikle eleştiriye kişiliklerine bir saldırı olarak görürler.
Narsisistik Kişilik Bozukluğunun Nedenleri
Kesin neden tam olarak bilinmemekle beraber, araştırmacılar bozukluğa neden olabilecek bazı faktörler saptamışlardır. Ebeveynlerin aşırı müsamaha ve övgüsü ile yanlış yetiştirme ve çocuğun davranışlarına gerçekçi tepkiler verilmemesi gibi çocukluk deneyimleri bu duruma neden olabilecek etkenlerdir.
Narsisistik Kişilik Bozukluğunun Tedavisi
Narsisistik kişilik bozukluğunun tedavisinde kişisel psikoterapi, her ne kadar zor ve zaman alan bir süreç olsa da, etkili bir şekilde kullanılabilir. Ancak şu unutulmamalıdır ki, bu rahatsızlığa sahip olan insanlar genelde bunun için bir tedaviye başvurma ihtiyacı duymazlar. Kişiler genellikle aile üyelerinin zorlaması ya da bozukluğun belirtilerinin tedavisi için terapiye başlarlar.
Kişilerin sorunu anlamamalarından dolayı terapi özellikle zor olabilir. Tedavideki bu zorluk, sağlık sigortasının depresyon ve gerginlik gibi kısa süreçte tedavi edilebilecek etkenlere yoğunlaşarak asıl bunların altında yatan problemi göz ardı etmesi ve maddi destek sağlamaması ile birleşerek daha büyük bir sorun oluşturabilir.
Kişinin yıkıcı düşünce ve davranış şekillerini değiştirmesinde bilişsel-davranışsal teknikler genellikle etkilidir. Tedavinin amacı sorunlu düşünceleri değiştirerek daha gerçekçi bir kişilik portresi ortaya koymaktır. Psikotropik ilaçlar uzun vadede etkili olmasa da, depresyon ve gerginlik gibi belirtileri tedavi etmede kullanılabilir.
Kayıtlar
